تا پیش از این در خصوصاستعلام چک برگشتی و موارد آن سخن گفتیم. در این بخش می خواهیم در خصوص یک سند تجاری دیگری بحث به میان آوریم. مورد مطالعاتی ما در این مطلب، استعلام چک برگشتی و سفته می باشد. در این بخش از ارائه تعریف استعلام چک برگشتی سرباز زده و تنها به تعاریفی در خصوص سفته و نکات قانونی آن می پردازیم تا با کنکاش در این زمینه بستری فراهم شود تا بتوانیم به راحتی تفاوت قانونی و حقوقی استعلام چک برگشتی را در قیاس با سفته مورد بازیابی و بررسی قرار دهیم.
سفته به واقع یک تعهدنامه ای می باشد که به موجب آن امضاء کننده سفته متعهد می گردد که مبلغ وجهی را در یک زمان مشخص و تعیین شده ای به محض مطالبه از سوی دارنده آن در وجه حامل یا شخص معین برای وی حواله نماید. همواره باید در نظر داشت که پیش از هر گونه معامله ای می بایست با چک و سفته و نکات قانونی آن ها مطلع گردید تا با خسارت های سنگینی مواجهه نگردید. در قسمت های بعدی به تفاوت قانونی استعلام چک برگشتی و سفته روی خواهیم آورد تا تا با دیدی باز وارد معاملات تجاری خود شوید و از عدم پرداخت چک های خود و سفته های خود تا حد امکان دوری گزیده تا سابقه شما در بازار خدشه دار نشود.
هر چند که میان چک و سفته تفاوت هایی غیر از تفاوت قانونی نیز وجود دارد؛ اما در این بخش از انواع آن تفاوت ها صرف نظر کرده تا تنها به تفاوت قانونی آن ها بپردازیم که عبارتند از:
- چک به عنوان تنها سند تجاری محسوب می شود که در بردارنده وجه کیفری است. شما پس از استعلام چک برگشتی می توانید علیه صادرکننده چک شکایت کیفری نمایید. اما سفته وجه کیفری ندارد و فاقد این ویژگی است. به تعبیری دیگر چک جنبه کیفری دارد در حالیکه سفته تنها وصف حقوقی دارد.
- برخلاف چک که پس از استعلام چک برگشتی شبکه های بانکی دارنده حساب را از دریافت دسته چک محروم می سازد، در سفته چنین شرایطی وجود ندارد و با توجه به اینکه عدم پرداخت وجه سفته برخلاف عدم پرداخت چک جرم محسوب نمی گردد؛ بنابراین مجازات علیه وی اعمال نمی گردد و بانک ها نمی توانند به علت عدم پرداخت وجه سفته به شخص مذکور سفته جدید ندهند.
- با استناد ورزیدن به چک و در دست داشتن گواهی عدم پرداخت آن پس از استعلام چک برگشتی می توان بدون واریز نمودن خسارت احتمالی به صندوق دادگستری، اموال بدهکار را توقیف ساخت ولی در خصوص سفته روال کار به این شیوه نمی باشد و به این منظور حتما می بایست پس از واخواست آن از این مزیت بهره مند گردید. علاوه بر این مسئله بر حسب قانون و مقررات خسارت تاخیر تادیه در چک دقیقا از تاریخ سر رسید آن مورد محاسبه واقع می شود؛ حال آنکه در سفته ممکن است تحت شرایطی از تاریخ مطالبه و یا طرح دعاوی و یا حتی از تاریخ واخواست سفته این فرآیند مورد محاسبه واقع گردد.
- امضای چک قابل انکار نیست؛ حال آنکه امضای سفته قابل انکار می باشد. به تعبیری دیگر صادرکننده چک نمی تواند چنین ادعاء کند که امضای روی چک متعلق به وی نیست با برای انکار خود رو به آوردن یک دلیل موجه آورد. ولی صادر کننده سفته می تواند امضای زیر سفته را انکار سازد.
- صدور گواهی عدم پرداخت چک پس از استعلام چک برگشتی رایگان می باشد ولی واخواست سفته دربردارنده هزینه است. دریافت دسته چک نیز هزینه ای ندارد ولی سفته هزینه بر است.
- دریافت نمودن چک محدودیت دارد ولی تهیه سفته بدون هیچ گونه محدودیتی است.